ﺗﺎﺛﯿﺮ روﯾﺸﮕﺎه، ﻗﻄﺮ رﯾﺸﻪ و ﻧﻮع ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاد ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﯿﺎن در ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮی )ﻗﻮﭼﺎن(

شیرین بیان به دلیل داشتن ترکیبات ثانویه و اسید گلیسیریزیک طبیعی، مورد استفاده صنایع داروسازی است. بدین منظور پژوهش حاضر بر اساس طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در شهرستان قوچان در دو ارتفاع (1252 و 1722 متری از سطح دریا به ترتیب روستای اتر آباد و نوروزی) و سه قطر (کمتر از یک، یک تا دو و بیشتر از دو سانتی متر) و دو اندام (پوست و چوب ریشه) انجام گردید. در این آزمایش مقدار وزن تر و خشک، فنل کل، فلاونوئید کل و خواص آنتی اکسیدانی ریشه شیرین­بیان و میزان گلیسیریزین اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد ارتفاع و قطر ریشه بر کلیه صفات مورد بررسی در سطح یک درصد دارای اثر معنی دار بود، به طوری­که که بیشترین میزان وزن­تر و خشک مربوط به ارتفاع بالا در پوست ریشه به قطر کمتر 2-1 سانتی­متر بدست آمد. بیشترین میزان فنل کل مربوط به ارتفاع 1252 متر از سطح دریا در پوست ریشه به قطر بیشتر از دو سانتی­متر و کمترین آن در ارتفاع 1722 متر از سطح دریا در پوست ریشه به قطر 2-1 سانتی متر مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان فلاونوئید کل در ارتفاع 1252 متری در پوست ریشه به قطر کمتر از یک سانتی­متر بدست آمد. بیشترین میزان گلیسیریزین در چوب ریشه نیز به قطر کمتر از یک سانتی­متر در ارتفاع بالا و کمترین میزان آن در پوست ریشه کمتر از یک سانتی­متر قطر در ارتفاع پایین مشاهده شد. بیشترین خواص آنتی­اکسیدانی نیز مربوط به پوست ریشه به قطر بیش از 2 سانتی­متر در ارتفاع بالا بود.